Mangalla ilgili merak edilen sorular-cevaplar....

* Mangal bizim milletimizin vazgeçilmezlerinden ancak son zamanlarda saðlýða zararlarý üzerine çok þey söyleniyor. Kanser riski gerçekten doðru mu? Nedir tam olarak mangalýn saðlýða verebileceði zararlar?

Mangal üzerinde yüksek ateþte uzun süre duran gýdalarda kanserojen maddeler açýða çýkabiliyor. Mangal sýrasýnda, polisiklik aromatik hidrokarbon gibi kanser yapýcý maddeler yüksek düzeye çýkýyor. Özellikle piþirme sýrasýnda, kömür tozlarý besinlerin üzerine yapýþabildiði için kanser riski oluþuyor.

* Mangal yaparken en sýk yapýlan hatalar nelerdir?

Mangal yaparken en sýk yapýlan hatalar piþirilecek et seçimi ve yöntemden kaynaklanýyor. Eti yaðlý þeçmek ve ateþe çok yakýn yerleþtirmek en büyük iki mangal hatasý. Türk halký mangal yapmaya çok düþkün olduðundan seçilecek en iyi korunma yöntemi tabii ki tamamen vazgeçmek deðil ancak mangal sýklýðýný azaltmaktýr.

* Saðlýklý mangal yapmanýn püf noktalarýný nelerdir? Kömür seçiminden mangal seçimine, mangalý nasýl temizleyeceðimizden ýzgaranýn ne kadar yüksekliðe konulacaðýna kadar püf noktalarýný anlatýr mýsýnýz?

Saðlýklý mangal için piþirme yönteminden önce, et ve et ürünlerini, özellikle de kýrmýzý eti azaltýp sebze seçimine aðýrlýk vermelyiz. Mangalda patlýcan, kuru soðan, patates, yeþil biber gibi sebzeleri közleyin ve tabaðýnýza daha çok bunlardan koymaya çalýþýn. Ýkinci olarak mangal yapma sýklýðýnýzý azaltýlmasýný öneriyorum.

Et ve et ürünlerini uzun süreli mangal üzerinde piþirmek kanserojen maddelerin çýkmasýna sebebiyet verdiði için, mangaldan önce biraz piþirmek bu riski azaltacaktýr. Örneðin 5 dakika fýrýnda piþirmek gibi.

Küçük parçalý etler daha çabuk piþer, bu nedenle piþirme süresini azaltmak için küçükparçalý ürünler tercih edilmelidir.

Kömürün iyice kor haline gelmesine özen gösterin; etle kömür arasýndaki mesafeyi mümkün olduðu kadar uzak tutun. 15 cmlik bir mesafe yeterliolacaktýr. Kömür iyice kor haline geldikten sonra piþirme iþlemine baþlanmalý ve et ile ýsý kaynaðý arasýnda belirli bir mesafe býrakýlmalýdýr. Böylece etin yavaþ yavaþ piþmesi saðlanmalýdýr.

Mangalýnýzý yaðlamak zararlý maddelerin ete yapýþmasýný engelleyecektir. Mangalý kullandýktan sonra iyice temizlemek, mangala yapýþmýþ zararlý maddelerin sonraki seferde gýdalarýnýza yapýþmasýný engeller.

* Duman da mangalýn zararlý yönlerinden biri, nasýl bir zarar veriyor ve bunu önlemek için neler yapabiliriz?

Duman da kanserojen etki yaptýðý için, besinin yaðý ve suyunun ateþe düþmesini ve dolayýsýyla duman oluþturmasýný engellemek gerekir. Yaðsýz etler daha az damlayacaðý için daha az duman oluþur. Bu nedenle piþirilecek etleri seçerken daha az yaðlý etleri tercih etmek gerekir.

* Mangal etinin yanýnda, zararýný azaltýp daha saðlýklý hale getirmesi için (eðer böyle bir etki varsa tabii), ne yenmesini tavsiye edersiniz?

Etin yanýnda C vitamini açýsýndan zengin taze sýkýlmýþ portakal suyu ve bol maydanoz salatasý yiyin. Antikanserojen maddeleri içeren (likopen,polifenol,isoflovanoid,allium gibi bileþikler) sebze ve meyveler tüketilerek mangalýn zararlý etkilerine karþý dengeleme yapýlabilir.